Gümüşhane Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Edip Birşen, Gümüşhane’nin lokomotif sektörlerinden pestil-köme sektöründe üretici sayısının 27 olduğunu belirterek, sektörün yıllık kabuklu ceviz ihtiyacının 2 bin 400 ton olduğunu söyledi.

GÜMÜŞHANE’DE 49 BİN 150 ADET CEVİZ AĞACI VAR

Bu bağlamda kurum olarak cevizle ilgili yaptıkları çalışmaları anlatan Birşen, Gümüşhane’de iklim faktörleri ve rakıma göre ceviz yetiştiriciliğinin risksiz bölgelerde yapıldığından sınırlı kaldığını belirterek, il genelinde toplam 49 bin 150 adet ceviz ağacı, 17 bin 75 adet ise meyve veren yaşta ceviz ağacının bulunduğunu, bunların yüzde 70'inin Merkez ilçe, Torul ve Kürtün ilçelerinde yüzde 30'unun ise Kelkit, Köse ve Şiran ilçelerinde olduğunu kaydetti.

SEKTÖRÜN İHTİYACI YILLIK 2 BİN 400 TON

İldeki mevcut ceviz ağacı potansiyelin yüzde 61'inin dağınık haldeki ceviz ağaçlarından oluştuğunu vurgulayan Birşen, mevcut ceviz ağaçlarından yıllık yaklaşık 914 ton ceviz elde edilebildiğini, pestil köme üreticilerinin yıllık ihtiyacının ise 2 bin 400 ton olduğuna dikkati çekti.

Gümüşhane ekonomisine önemli girdi sağlayan pestil-köme işletmelerin temel hammaddeleri olan dut, ceviz ve fındığın Gümüşhane’de yetiştirilen ürünlerden karşılanma imkanı bulunduğunun altını çizen Birşen, “Ancak ilimizde meyvecilik faaliyeti ekstansif karakterde olup ekonomik anlamda işletmecilik kavramından uzak belli büyüklüğün altında olması, işletmelerin ürettikleri ürünlerin çoğunu aile ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanmalarının doğal sonucu olarak ihtiyaç duyulan hammadde maalesef il dışından sağlanmaktadır. Dolayısıyla sektörün ihtiyacı olan bu hammaddelerin alımı için önemli miktar kaynakta il dışına kaymaktadır. Ancak bu ürünlerin gerek besin değeri açısından gerekse tatlı, pasta, çerezlik vb. tüketimi yönünde ilimizde kültür oluştuğundan üretilen ürünlerin tamamına yakını İlimizde mevcut faaliyet gösteren 27 adet pestil ve köme işletmelerinde kullanılmaktadır. Bu işletmelerde 2015 yılında toplam 4 bin 725 ton pestil ve köme üretimi gerçekleştirilmiştir. Cevizdeki randıman yüzde 50 olarak kabul edersek bu sektör için yıllık 2400 ton kabuklu cevize ihtiyaç duyulmaktadır” dedi.

GÜMÜŞHANE'YE EN UYGUN CEVİZ TÜRÜ: FERNOR-FERNETTE

Gümüşhane’de ceviz üretiminin geliştirilmesine yönelik çeşitli projeler uygulandığını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve yerel kaynaklarla 2 bin 638 dekar ceviz bahçesi oluşturulduğunu ve toplam 29 bin 234 adet fidan dikildiğine değinen Birşen, 2014 yılına kadar Bilecik ve Şebin ağırlıklı ceviz fidanlarının dağıtımının yapıldığını, 2015 yılında ise Chandler, Fernor, Fernette çeşitleri ile toplam 2 bin 800 adet ceviz fidanının çiftçilere dağıtılarak damla sulama sistemi kurulu modern kapama bahçeleri tesis edildiğini kaydetti.

2 BİN DEKAR CEVİZ BAHÇESİ OLUŞTURULACAK

Kurum olarak 2016 yılında bölgeye daha iyi adapte olan 7 bin 400 adet Fernor-Fernette çeşitlerinin çiftçilere dağıtıldığını kaydeden Birşen, “Dağıtımı yapılan fidanlar en az 1 dekar arazide kapama ceviz bahçesi oluşturulacak şekilde projelendirilmiştir.  Ayrıca Kelkit havzası kalkınma birliği Başkanlığında İlimiz Kelkit ve Şiran İlçelerimizde 2016 yılında 180 dekar alanda 2017-2018 yıllarında da devam edecek olan Kelkit havzasın "Cevizin Marka Yolcu" adı altındaki proje kapsamında toplamda 2000 dekar ceviz bahçesi oluşturulması planlanmaktadır. Ceviz sadece pestil ve köme sektörünün ihtiyacı olan bir meyve değil. Çok farklı kullanım alanları var. Gümüşhane'deki ceviz ağacı varlığını arttırmak üzere çalışmalarımıza devam ediyoruz. Gümüşhane genelinde bulunan 49 bin 150 ceviz ağacı verilen teşviklerle kademeli olarak her yıl artırılmasıyla Gümüşhane ekonomisine önemli katkılar sağlanacaktır. Müdürlük olarak üreticilerimize her türlü teknik destek verilecektir” diye konuştu.

CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNE 380 TL DEVLET DESTEĞİ

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yerli üretimi desteklemek amacıyla ceviz yetiştiriciliğine de destek verdiğini hatırlatan Birşen, şöyle konuştu: “Tüm üreticilerimiz devlet destekleri ile Tarımsal Faaliyetlerini gerçekleştirdikleri gibi, ceviz yetiştiriciliği için de destekleme başvurusu yapabilirler. Bakanlığımız Bitkisel Üretim Desteği kapsamında büyüklüğü en az 5 dekar olan bahçesine sertifikalı ceviz fidan diken herkese başvuru halinde dekara Standart Sertifikalı fidan için 100 TL, Sertifikalı fidanlar için 280 TL hibe desteği verilmekte olup, ayrıca küçük işletmelere de dekar başına 100 TL olmak üzere toplamda 380 TL devlet desteği verilmektedir. Üretim yılı içerisinde destekten faydalanmak isteyen çiftçilerin Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı oldukları İl/İlçe Müdürlüklerine belgeler ve sertifikalar ile birlikte başvuru yapmaları gerekmektedir.”