Besmele, hayırlı ve helâl bir işe başlarken, “Bismillâhirrahmânirrahîm” yani “Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla” ifadesini söylemektir. Geniş anlamıyla besmele, “işime ve sözüme, Rahman ve Rahim olan, Her Şeye Gücü Yeten Yüce Allah’ın ismiyle ve onun yardımıyla başlıyorum” demektir. Çünkü başladığımız işi ancak onun vereceği güç ve kuvvetle, imkan ve destekle hayırlı bir neticeye ulaştırabiliriz.
Yüce Kitabımız Kur’ân-ı Kerimde, surelere besmele ile başlanmış ve ilk nazil olan ayette, “Yaratan Rabbinin adıyla oku” buyrulmuştur. Nuh (a.s), kendisine iman edenleri tufandan kurtarmak için gemiye binmeye çağırırken geminin gidişinin de duruşunun da Allahın adıyla olduğunu ifade etmiş ve şöyle demiştir. “Binin ona. Onun yüzüp gitmesi de, durması da, Allah’ın adıyladır. Şüphesiz Rabbim, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.” Hud 41. Süleyman (a.s.) Sebe Melikesi Belkıs’a gönderdiği mektuba besmeleyle başlamıştır. “O Süleyman'dandır ve Rahmân ve Rahim Allâh'ın adiyle (başlamakta)dır.” Neml 30. Fatiha suresi nasıl ki Kuran’ın özetidir. Besmelede Fatiha’nın özeti konumundadır. Yani besmele İlahi Mesajın en özlü ifadesidir.
Besmeleyi kendisine şiar edinen ve besmelenin anlam ve güzelliklerini hayatında yaşayan sevgili peygamberimiz şöyle buyurmuştur. Allah’ım! İsminle yaşar, isminle can veririm.” Müslim, Zikir, 59. “Besmele ile başlanmayan her söz, ya da önemli iş, sonuçsuz kalır” Ahmed b. Hanbel, II, 360. Gerçek şu ki şeytan, Besmele çekilmeyen yemeği benimseyerek, kendi hakkı sayar (Müslim, eşribe 102;).
Besmele, Allaha inanmanın, ona karşı sorumluluk bilinciyle yaşamanın ve dua ile ona yönelerek, O’nun engin merhametine sığınmanın samimi bir ifadesidir. Besmele, Yüce Rabbimizin bize şah damarımızdan daha yakın olduğu ve her an bizleri gördüğü bilinciyle yaşamaktır. Besmele, işimize bereket, gönlümüze saadet, zorluklarımıza suhulet, dünya ve ahretimize rahmettir. Besmelenin bereketiyle azlar çoğalır, zorlar kolaylaşır, sıkıntılar aşılır ve bu vesileyle kul rabbine yakınlaşır.
O halde gayesi dünya ve ahiret mutluluğu olan mümin; evine, işyerine, okuluna ve camisine girerken, dükkânını, tezgahını açarken, işine, sözüne, dersine başlarken, aracına binip inerken, otururken, kalkarken, yerken içerken, uyurken uyanınca, kısaca helal ve meşru olan her işine besmeleyle başlamalı ve hayatını besmele ile anlamlandırmalıdır.
2021 yılına başlarken “Bismillâhirrahmânirrahîm/ Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla” diyoruz ve bu ikrar ile yaşamayı bu ikrar ile ölmeyi Yüce Rabbimizden niyaz ediyoruz.
Dursun BOZ
Kelkit İçe Müftüsü