İslâm'ın beş temel şartından biri de Ramazan ayında oruç tutmaktır. Oruç; niyet ederek imsak vaktinden iftar vaktine kadar, yeme içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak suretiyle yerine getirilen bir ibadettir. Oruç, Müslüman, akıllı ve erginlik çağına gelmiş, oruç tutmasına engel bir mazereti olmayan herkese farzdır. Oruç tutmak öncelikle bize sayamayacağımız nimetleri bahşeden Yüce Rabbimize karşı bir kulluk vazifemizdir. Bir mümin olarak Oruç tutmak suretiyle yaratılış gayemize uygun davranmış asli görevlerimizden birini yerine getirmiş oluruz. Oruç, insanı sorumluluk şuuruna, yani takvaya ulaştırır. Orucu emreden ayette şöyle buyrulur: "Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı. Umulur ki, takvaya ulaşırsınız." Yani oruç tutmak suretiyle sorumluluk şuuru kazanırsınız. İnsan oruç tutarak Allah’a, kendisine, diğer insanlar ve çevreye karşı sorumluluğunun idraki içinde olur. Oruç ruhu takviye, maneviyatı tedavi eder. İnsan ruh ve bedenden oluşur. Bedenin ihtiyaçları olduğu gibi ruhun da ihtiyaçları vardır. Ruhun en önemli ihtiyacı ibadettir. On bir ay boyunca yorulan ve zedelenen manevi dünyamızı, eksik kalan dini sorumluluklarımızı, ramazan ayında tutuğumuz oruç ve diğer ibadetlerimizle tedavi ve takviye ederek toparlanmış oluruz. Oruç iradeyi kuvvetlendirir: insan irade sahibi bir canlıdır, yani doğruyu ve yanlışı yapabilme yetki ve yeteneğine sahiptir. İnsanı karar vermeye sevk eden bu duygular zayıf olursa insan her çeşit yanlış karar verebilir. Akşama kadar yemeyi içmeyi /en temel ihtiyaçları terk etmek suretiyle insan iradesini eğitmiş doğru karar verebilme özelliğine kavuşmuş olur. Oruç nefsi terbiye eder. İnsan oruç tutmak suretiyle, nefsani ve şehevî arzuları kontrol altına almış olur. İnsanın en büyük düşmanı nefistir. Nefis eğer terbiye edilmezse insanın her türlü kötülüğe bulaşması mümkündür. Oruç İnsanı gayri meşru istek ve arzularına esir olmaktan koruyan en etkili yoldur. Oruç insana, Allah'ın bahşettiği nimetlerin, kıymetini öğretir. Nimetin kıymeti ancak olmadığı zaman bilinir. Acıyı tatmayan tatlının, zifiri karanlıkta kalmayan gündüzün kıymetini bilemez. Oruç tutarak, açlık ve susuzluğun ne demek olduğunu bir nebze anlamış ve yoksulluktan dolayı aç, susuz ve çaresiz kalanların durumunu anlamış ve bu vesileyle onlara yardım elimizi uzatmış oluruz. Oruç tutan nimetin kıymetini bilir ve israf etmez. Oruç sayesinde, zengin ve varlıklı kimseler, yokluğun ve yoksulluğun ne demek olduğunu öğrenir, fakir ve fukaranın ihtiyaçlarını karşılamak üzere, harekete geçerler; böylece zengin ile fakir arasında oluşabilecek kin, nefret ve haset gibi kötü duygular yerini sevgiye bırakarak yardımlaşmanın ve sosyal dayanışmanın zirveye ulaştığı sağlıklı bir toplum inşa edilmiş olur. Oruç insanın ahlakını güzelleştirir. Oruç fertlerin ahlâkı üzerinde derin ve devamlı tesirler bırakır; onları terbiye eder, huylarını düzeltir ve ahlakını güzelleştirir. Nasıl ki, budanan bir ağaç, daha gür yaprak ve daha çok meyve veriyorsa, nefsanî arzularını ve şehevî duygularını kontrol altına alan oruçlu da, verimli bir insan haline gelir. Nitekim Hz. Peygamber'in "Oruç bir kalkandır; sakın oruçluyken, cahillik edip kötü söz söylemeyin. Birisi size sataşırsa ben oruçluyum, ben oruçluyum desin" buyruğu bu hususu en güzel şekilde ifade etmiştir. Oruç ibadetinin, sağlık açısından da, çok büyük faydaları vardır. Bir yıl boyunca çalışan vücut adeta Ramazan ayında dinlenmeye ve bakıma alınmış gibi olur. Oruç, özellikle mide ve sindirim organlarının dinlenmesi için verilmiş iyi bir mola niteliğindedir. Peygamber (sav) “Oruç tutun ki, sıhhat bulasınız” buyurarak bu hakikati ifade etmiştir. Oruç, bireysel ve toplumsal problemlerin azalmasını sağlar: Bilimsel olarak da tespit edilmiştir ki ramazan ayı geldiğinde İslam toplumlarında suç oranlarında ciddi oranda azalmalar olmaktadır. Kavgalar, çekişmeler, çatışmalar ve cinayetler ramazan ayında büyük ölçüde azalmaktadır. Yani oruç bedene sıhhat, gönle şifa, topluma saadet, kazanca bereket, cennete vesiledir. Selam ve Dua ile. Dursun BOZ