Utanma duygusu, gurur, mahcubiyet, suçluluk gibi duygularla birlikte sosyal duygular olarak tanımlanır ve sosyal davranışlarımızı düzenler. Bu duygu temelde davranışlarımızı düzenlememize yardımcı olan, insani güzel bir duygudur. Utanma duygusundan mahrum kalmış insanın kalbi de ruhu da ölü değil midir?
Utanma duygusu daha çok yüzde belli olur. Sizlerin de bildiği gibi utanan insanların yüzü kızarır. Toplum, hata yaptığında bir insanın yüzünde utanma belirtisi görüyorsa onu kolayca kabullenir. Çünkü utanma duygusuna sahip olanlar daha az zararlı, daha güvenilir bulunur. Utanma duygusunu kaybeden kişiden, yani utanmazdan herkes uzak durur. Bunlar, kötülükte sınır tanımazlar. Utanmaz kişilerin, ne dini, ne ahlaki, ne de sosyal ve toplumsal kuralları vardır. Rahatsız edici tiplerdir. Çıkarları neyi gerektiriyor ise onu yaparlar. Hadsizliği kurnazlık olarak gördüklerinden tilkiye taş çıkarırlar. Tilki bunların yanında çırak bile sayılmaz.
Yılan karakterlidirler, insanlara sinsice yaklaşırlar ve nerede, ne zaman hamle yapacaklarını ben kül yutmam diyenler bile kestiremez. Hiç beklemediğiniz bir anda öldürücü zehirlerini sizin en can alıcı yerinizden verirler.
Aslında cücedirler, dev aynasına baktıkları için kendilerini dev olarak görürler. Yaptıkları işlerde de en başarılı kendileri olduğunu düşünürler. İşin aslı ise asalak bir yaşam sürdükleridir. Başkalarının emekleri üzerine oturmaktan pek zevk duyarlar. Yola çıktıklarını yolda, handa bulduklarını handa hiç düşünmeden yok pahasına satarlar.
Velhasıl, utanma duygusundan yoksun insanlar dengesiz insanlardır. Dengesini kaybeden insanlardan ise her türlü kötülük beklenir. Tabii ki, her şeyin aşırısı zararlı olduğu gibi utanmanın da aşırısı zararlıdır. Aşırı utangaç kişiler, diğer insanlara “Hayır” demeye çekindikleri için kimi zaman karşısındakini kırmamak adına istemeden kötü durumlara da düşebilmektedirler. Veya bazen insanların kınamasından korktukları için, “elâlem ne der?’’ endişesi ile insanlardan utanmak da, birtakım hatalar yapmaya sebep olabilmektedir. Onun için dengeyi bozmadan utanın…
Utanın kardeşim!.. Sadece dostlarınıza değil, tüm yaratılmış olanlara ihanet etmeye utanın. Utanın kardeşim, her şeyi nalıncı keseri gibi kendinize yontmaya utanın. Hadsizliği, kurnazlık olarak görmekten utanın. Daniel Sznycer’in dediği gibi, “Utanma hissi diğerleri tarafından dışlanmamıza neden olabilecek davranışlardan kaçınmamıza yardımcı olan içsel bir sinyaldir.” Utanın kardeşim!.. Unutmayın ki, insan ile hayvan arasındaki en önemli fark, utanma duygusudur! Utanın…