Gümüşhane'nin Yenilenebilir Enerji Haritası: Güneş, Rüzgar ve Hidroelektrik Potansiyeli

Yenilenebilir enerji kaynakları sürdürülebilir kalkınma ve çevresel sürdürülebilirlik açısından giderek daha önemli hale gelmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynakları sürdürülebilir kalkınma ve çevresel sürdürülebilirlik açısından giderek daha önemli hale gelmektedir. Türkiye, coğrafi konumu ve doğal kaynakları sayesinde önemli bir yenilenebilir enerji potansiyeline sahiptir. Bu bağlamda Gümüşhane ili de güneş, rüzgar ve hidroelektrik enerjisi açısından önemli bir potansiyel barındırmaktadır. Gümüşhane, Karadeniz Bölgesi'nde yer alan ve dağlık bir coğrafyaya sahip olan bir ildir. İlin en belirgin özellikleri arasında yüksek rakımlı platolar, derin vadiler ve zengin su kaynakları bulunmaktadır. İklim olarak Karadeniz'in ılıman ve yağışlı iklimi ile Doğu Anadolu'nun karasal iklimi arasında bir geçiş özelliği gösterir. Bu coğrafi ve iklimsel özellikler Gümüşhane'nin yenilenebilir enerji kaynakları açısından önemli bir potansiyele sahip olmasını sağlamaktadır. Gümüşhane, yıllık ortalama güneşlenme süresi ve güneş radyasyonu değerleri açısından Türkiye ortalamasının altında kalsa da özellikle yaz aylarında ve güney kesimlerinde önemli bir güneş enerjisi potansiyeline sahiptir. İlin yüksek rakımlı platoları ve açık alanları, güneş enerjisi santralleri (GES) kurulumu için uygun alanlar sunmaktadır. Güneş enerjisi teknolojilerindeki gelişmeler ve maliyetlerin düşmesi Gümüşhane'de güneş enerjisi yatırımlarını daha cazip hale getirmektedir. Gümüşhane'de yıllık ortalama güneşlenme süresi yaklaşık 1.600 saat civarındadır. Özellikle tarımsal sulama, elektrik üretimi ve ısıtma sistemlerinde güneş enerjisinden faydalanılabilir. Kelkit ilçesinde 8,850 MWe kapasiteli İspir Güneş Enerji Santrali'nin kurulumu planlanmaktadır. Bu santralin yıllık yaklaşık 18 milyon kWh elektrik üretmesi öngörülmektedir. Ayrıca Köse ilçesinde 25 dönümlük arazi üzerine kurulan bir güneş enerjisi santrali yılda 2 milyon kWh elektrik üretmektedir. Gümüşhane'nin dağlık ve engebeli yapısı rüzgar enerjisi potansiyeli açısından önemli bir avantaj sağlamaktadır. İlin yüksek rakımlı bölgelerinde rüzgar hızları rüzgar enerjisi santralleri (RES) kurulumu için uygun seviyelerdedir. Rüzgar enerjisi özellikle kış aylarında artan enerji ihtiyacını karşılamak için önemli bir kaynak olabilir. Gümüşhane'nin yüksek rakımlı bölgelerinde ortalama rüzgar hızı 6-7 m/s civarındadır. Kıyı şeridine yakın bölgelerde ise bu hız 7-8 m/s'ye ulaşabilmektedir. İlde rüzgar enerjisi potansiyelini değerlendirmek için detaylı rüzgar ölçümleri ve analizler yapılmalıdır. Mevcut verilere göre Gümüşhane'de faaliyette olan bir rüzgar enerjisi santrali bulunmamaktadır ancak bu durum ilin potansiyelinin henüz tam olarak değerlendirilmediğini göstermektedir. Gümüşhane, zengin su kaynakları ve derin vadileri ile hidroelektrik enerji üretimi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. İl sınırları içerisinde Harşit Çayı başta olmak üzere birçok akarsu bulunmaktadır. Bu akarsular üzerinde kurulacak küçük ve orta ölçekli hidroelektrik santraller (HES) hem yerel enerji ihtiyacını karşılamak hem de ulusal enerji şebekesine katkıda bulunmak açısından önemlidir. Gümüşhane'deki akarsuların hidroelektrik potansiyeli yaklaşık 150-200 MW civarındadır. Toplam 106 MWe kapasiteli 8 adet hidroelektrik santrali planlanmaktadır. Bu santraller arasında Kuletaşı Barajı ve HES (30 MW), Çam Regülatörü ve HES (16 MW) ve Koru HES (15 MW) gibi projeler bulunmaktadır. Hidroelektrik projelerinin planlanması aşamasında çevresel etkilerin minimize edilmesi ve doğal yaşamın korunmasına özen gösterilmelidir. Gümüşhane'nin yenilenebilir enerji potansiyelinin tam olarak değerlendirilebilmesi için bazı engellerin aşılması gerekmektedir. Bu engeller arasında yatırım maliyetleri, altyapı eksiklikleri ve teknik bilgi birikimi eksikliği sayılabilir. Bu engellerin aşılması için yenilenebilir enerji yatırımları için devlet teşvikleri ve hibeler artırılmalıdır. Enerji nakil hatları ve şebeke altyapısı iyileştirilmelidir. Yerel halk ve yatırımcılar yenilenebilir enerji konusunda bilinçlendirilmeli ve eğitim programları düzenlenmelidir. Gümüşhane güneş, rüzgar ve hidroelektrik enerjisi açısından önemli bir yenilenebilir enerji potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi hem yerel ekonomik kalkınmaya hem de ulusal enerji güvenliğine önemli katkılar sağlayacaktır. Ancak bu potansiyelin tam olarak kullanılabilmesi için altyapı, teşvikler ve eğitim konularında iyileştirmeler yapılması gerekmektedir. Gümüşhane'nin yenilenebilir enerji haritasının doğru bir şekilde çıkarılması ve bu kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılması bölgenin enerji geleceği açısından büyük önem taşımaktadır.